შედევრები მთაწმინდაზე

მთაწმინდაზე უამრავი ნაწარმოები შექმნილა

შემოღამება მთაწმინდაზედ

ჰოი, მთაწმინდავ, მთაო წმინდავ, ადგილნი შენნი,

დამაფიქრველნი, ვერანანი და უდაბურნი,

ვითარ შვენიან, როს მონამენ ცვარნი ციურნი,
ოდეს საღამოს დაშთენ ამოს ციაგნი ნელნი!


ვითარი მაშინ იდუმალება დაისადგურებს შენს არემარეს!
რა სანახავი წარუტყვევს თვალთა მაშინ შენს ტურფას სერზედ მდგომარეს!
ძირს გაშლილს ლამაზს ველსა ყვავილნი მოჰფენენ, ვითა ტაბლას წმიდასა,
და ვით გუნდრუკსა სამადლობელსა, შენდა აღკმევენ სუნნელებასა!

მახსოვს იგი დრო, საამო დრო, როს ნაღვლიანი,
კლდევ ბუნდოვანო, შენს ბილიკად მიმოვიდოდი,
და წყნარს საღამოს, ვით მეგობარს, შემოვეტრფოდი,
რომ ჩემებრ იგიც იყო მწუხარ და სევდიანი!

ოჰ, ვით ყოველი ბუნებაც მაშინ იყო ლამაზი, მინაზებული!
ჰე, ცაო, ცაო, ხატება შენი ჯერ კიდევ გულზედ მაქვს დაჩნეული!
აწცა რა თვალნი ლაჟვარდს გიხილვენ, მყის ფიქრნი შენდა მოისწრაფიან,
მაგრამ შენამდინ ვერ მოაღწევენ და ჰაერშივე განიბნევიან!

მე, შენსა მჭვრეტელს, მავიწყდების საწუთროება,
გულის-თქმა ჩემი შენს იქითა... ეძიებს სადგურს,
ზენაართ სამყოფთ, რომ დაშთოს ის ამაოება...
მაგრამ ვერ სცნობენ, გლახ, მოკვდავნი განგებას ციურს!

დაფიქრებული ვიდეგ სერზედა და ცათა მიმართ მზირალს ტრფობითა,
შემომერტყმოდა მაისის მწუხრი, აღმვსები ნაპრალთ მდუმარებითა;
ხანდისხან ნელად მქროლნი ნიავნი ღელეთა შორის აღმოკვნესოდენ
და ზოგჯერ ჩუმნი შემოგარენი ამით ჩემს გულსა ეთანხმებოდნენ!

მთაო ცხოველო, ხან მცინარო, ხან ცრემლიანო,
ვინ მოგიახლოს, რომელ მყისვე თვისთა ფიქრთ შვება
არა იპოვნოს და არ დახსნას გულსა ვაება,
გულ-დახურულთა მეგობარო, მთავ ღრუბლიანო!

სდუმდა ყოველი მუნ არემარე, ბინდი გადეკრა ცისა კამარას,
მოსდევს მთოვარეს, ვითა მიჯნური, ვარსკვლავი მარტო მისა ამარას!
გინახავთ სული, ჯერეთ უმანკო, მხურვალე ლოცვით მიქანცებული?
მას ჰგავდა მთვარე, ნაზად მოარე, დისკო-გადახრით შუქმიბინდული!

ამგვარი იყო მთაწმინდაზედ შემოღამება!
ჰოი, ადგილნო, მახსოვს, მახსოვს, რასაც ვჰფიქრობდი
მე თქვენთა შორის და ან რასაც აღმოვიტყოდი!
მხოლოდ სული გრძნობს, თუ ვითარი სძღვენით მას შვება.

ჰოი, საღამოვ, მყუდროვ, საამოვ, შენ დამშთი ჩემად სანუგეშებლად!
როს მჭმუნვარება შემომესევის, შენდა მოვილტვი განსაქარვებლად!
მწუხრი გულისა - სევდა გულისა - ნუგეშსა ამას შენგან მიიღებს,
რომ გათენდება დილა მზიანი და ყოველს ბინდსა ის განანათლებს!
1833/1836

ნიკოლოზ ბარათაშვილი

მთაწმინდის მთვარე

ჯერ არასდროს არ შობილა მთვარე ასე წყნარი!
მდუმარებით შემოსილი შეღამების ქნარი
ქროლვით იწვევს ცისფერ ლანდებს და ხეებში აქსოვს...
ასე ჩუმი, ასე ნაზი ჯერ ცა მე არ მახსოვს!
მთვარე, თითქოს, ზამბახია შუქთა მკრთალი მძივით,
და მის შუქში გახვეული მსუბუქ სიზმარივით
მოსჩანს მტკვარი და მეტეხი თეთრად მოელვარე...
ჯერ არასდროს არ შობილა ასე ნაზი მთვარე!
აქ, ჩემს ახლოს, მოხუცის ლანდს სძინავს მეფურ ძილით,
აქ მწუხარე სასაფლაოს ვარდით და გვირილით,
ეფინება ვარსკვლავების კრთომა მხიარული...
ბარათაშვილს აქ უყვარდა ობლად სიარული...
და მეც მოვკვდე სიმღერებში ტბის სევდიან გედად,
ოღონდ ვთქვა, თუ ღამემ სულში როგორ ჩაიხედა,
თუ სიზმარმა ვით შეისხა ციდან ცამდე ფრთები,
და გაშალა ოცნებათა ლურჯი იალქნები;
თუ სიკვდილის სიახლოვე როგორ ასხვაფერებს
მომაკვდავი გედის ჰანგთა ვარდებს და ჩანჩქერებს,
თუ როგორ ვგრძნობ,
რომ სულისთვის, ამ ზღვამ რომ აღზარდა,
სიკვდილის გზა არრა არის ვარდისფერ გზის გარდა;
რომ ამ გზაზე ზღაპარია მგოსანთ სითამამე,
რომ არასდროს არ ყოფილა ასე ჩუმი ღამე.
რომ, აჩრდილნო, მე თქვენ ახლო სიკვდილს ვეგებები,
რომ მეფე ვარ და მგოსანი და სიმღერით ვკვდები,
რომ წაჰყვება საუკუნეს თქვენთან ჩემი ქნარი...
ჯერ არასდროს არ შობილა მთვარე ასე წყნარი!
1915 გალაქტიონ ტაბიძე



განთიადი
მთაწმინდა ჩაფიქრებულა,
შეჰყურებს ცისკრის ვარსკვლავსა...
მნათობი სხივებს მაღლით ჰფენს
თავდადებულის საფლავსა,

დადუმებულა მთაწმინდა,
უსმენს დუდუნსა მტკვრისასა
მდინარე ნანას უმღერის
რაინდსა ურჩსა მტრისასა.
აკაკი წერეთლი


მთაწმინდა
მიწამ ზეცას თუ
ესროლა ყანწი,
თვალწინ შუქსავსე
მთაწმინდა დგება,
საღამო ფრთას შლის,
მტკვრის ქარიანელი
აღმა მიმავალს შემსხმია ფრთები.
მთას ჩაჰხვევია მზემდე სავალი
ბილიკი, ცხელი, როგორც წყურვილი,
და ქართველთ უკვდავ შვილთა სავანე.
მთაწმინდის მკერდში ფეთქავს გულივით.
ისინი, მშვიდად რომ სძინავთ მთაზე,
მეც მასწავლიან გულთა მისნობას,
მათი ხმა წმინდა სინათლით მავსებს
და ვესიტყვები მარადისობას.
მზესთან მაფიცებს ცად აწვდილი მთა,
თბილისის მიწავ დაუბინდავო,
ქვებს რომ ვაბიჯებ შენთა ბილიკთა,
გთხოვ, მაპატიო, მთაო წმინდაო.
















ტერენტი გრანელი
მთაწმინდა

ტიციან ტაბიძეს

როგორც ლანდი, ისე ვარ
და ეს ფიქრი არ მიდის.
ასეთია თვისება
ღრუბლიანი ამინდის.
გუშინ ისევ ვნაღვლობდი,
ეს ვარდები რად მინდა?
ამოვედი მაღლობი
და ვეწვიე მთაწმინდას.
ქალაქი ჰგავს მორიელს
(ახლა რა დროს ძილია) .
აქ მარხია ორივე
- აკაკი და ილია.
როგორც ღმერთი, ისე ვარ
და ეს ფიქრი არ მიდის.
ასეთია თვისება
ღრუბლიანი ამინდის.

მთაწმინდიდან
თავი მივეცი წამების მორევს
და ეს ოცნება ჩანს ალმაცერად.
გულში დაწერილ ლექსს ვიმეორებ
და თან ვკითხულობ ლოდზე წარწერას.
დღეს აირიენ ცაზე ღრუბლები,
დღეს სულს ცისფერი სინათლე ახლავს.
ახლო მდგომ კლდეებს ვესაუბრები
და ვიღაც ქალი ამოდის მაღლა.
და შენ იფიქრე ისევ შენ თავზე,
და შენ რა გინდა, და შენ ვინა ხარ!
და ძვირფას ლექსებს მე არ გადავწერ,
და ძვირფას ლექსებს გულში ვინახავ.


ლეონიძე, გიორგი
(1900 - 1966)

მთაწმინდიდან ქარს მოჰქონდა
მთაწმინდიდან ქარს მოჰქონდა
ნუშის ნაფერთალი,
ცას ვარსკვლავი ანათებდა,
ვით კამეჩის თვალი.

მოფრიალე მანდილებით
მოფრინავდა ქარი,
ქალაქს ქარი მოარბევდა ―
მთათა სერასკარი!

ქარი სტამბოლს მიდიოდა ―
ქაჯავეთის ქაჯი.
ცას ღრუბელი დაეყარა
თეთრი, როგორც ყაჭი.

ღამე იყო გათეული
მეეზოვის ქურქით
და სარკმელთან კამათელი
კალმახური ზურგით ―

ბზრიალებდა, ყალყზე იდგა
, ვით ყაბახის ცხენი..
. (სად ლპებოდა ბეჭდიანი,
ვაჲ, მანანას ხელი?).

― მართლა იყო ქარიშხალი?
― არა, ყავრის ქარი!
წყნარი იყო მტრედივითა,
თბილი, როგორც კვარი.

აღარავის აღარ ჰქონდა
გული ნამტკივარი;
ყვავილებით, ზიზილებით
მოშხრუოდა მტკვარი...

და მახათის ტიტველ მთიდან
ყვითლად მობაბანე,
საღვინით და შოთის პურით
მზე დაადგა ბანებს.

ჩაქრა ყველა ვარსკვლავები,
ვით ალმასის თვალი,
ქარმა ქალაქს დაუშინა
ნუშის ნაფერთალი.

იღვიძებდნენ პოეტები
გამომშრალი პირით,
იღვიძებდა მემწვანილე
გიშერთვალა ვირით,

იღვიძებდნენ საზანდრები
ქვეყნის სადიდებლად,
შევარდენმა შეისროლა
ცაში ოქროს წკეპლა.

თბილისი კი ― ისუნთქავდა
მზის შუქს გამაკურნელს
და ჰყნოსავდა ლექსებისა
და ტარხუნის სურნელს.